مفهوم حقوقی لایه ازن

کنوانسیون وین تعریف مبهمی از لایه ازن ارائه میدهد با این تعبیر که لایه ازن یعنی لایه ازن اتمسفری بالای لایه مرزی کره زمین

^[1] در این تعریف میتوان متوجه شد که لایه ازن موجود در قسمت زیرین استراتوسفر است زیرا مولکول ازن موجود در تروپوسفر به شکل لایه نیست. لذا آن را نباید با ازن آلاینده اشتباه گرفت تعریف ارائه شده تقریبا عام و کلی است به این معنا که تعریف دقیقی از لایه ازن به دست نمی دهد اما بخوبی میتوان استنباط کرد لایه ازن در سراسر جهان به صورت یکپارچه گسترده شده است.

با وجود اینکه این ماده به وضعیت حقیقی لایه ازن موضوع مالکیت بر لایه ازن اشاره ای نکرده است اما ناگفته پیدا است که لایه ازن به دلیل اینکه بخشی از جو بالای قلمرو سرزمینی است لذا به تبع جو موضوع حاکمیت دولتی است که در زیر آن قرار دارد. نکته دیگر این که لایه ازن قابل تفکیک نیست بنابراین در عمل مرزهای سرزمینی مانع تبادلات فیزیکی و شیمیایی میان عناصر تشکیل دهنده آن و جابجایی اجزای آن نمی شود. بنابراین برای ارائه یک تعریف از لایه ازن در رژیم حقوقی حفاظت از آن میتوان گفت لایه ازن معنای یکپارچه ای است که در بخش پایین لایه استراتوسفر بین 10-5 کیلومتری بالای لایه مرزی زمین قرار دارد و از لحاظ رژیم حقوقی تابع صلاحیت سرزمینی دولتی است که در زیر آن قرار دارد. از آنجا که حفاظت از آن به مصلحت همه بوده و منفعتی مشترک محسوب میشود در حقوق به رژیم خاصی برای حفاظت از آن مقدر شده است.

گفتار سوم:عملکرد لایه ازن

مولکول ازن (O3) از یک مولکول اکسیژن و یک اتم اکسیژن که ناپایدار پذیر می باشد تشکیل شده است. پیوند میان مولکول اکسیژن و اتم اکسیژن در مولکول ازن بسیار ضعیف میباشد و ممکن است با کوچکترین برخورد از هم جدا و با دریافت کوچکترین انرژی به حالت اولیه خود برگردند و در شب ها به دلیل عدم دسترسی به انرژی تابشی خورشید ضخامت لایه ازن کمتر از ضخامت آن در روزها می باشد هنگامی که پرتوهای فوق بنفش به مولکول ها ازن برخورد می کنند پرتوهای فوق بنفش مقدار زیادی از انرژی خود را از دست میدهند و به پرتوهای فروسرخ تبدیل می شوند و همچنین براثر این برخورد مولکول ازن به مولکول اکسیژن و اتم اکسیژن تبدیل می شود و با تابش مجدد نور خورشید مولکول ازن دوباره پایدار می شود.

مولکول های ازن هرچند که برای مفید هستند اما وجود آن ها در لایه تروپوسفر لایه ای که ما در آن زندگی می کنیم بسیار خطرناک می باشند.

نیتروژن های پر اکسید خارج شده از اگزوز موتورهای دیزلی براثر تابش نور خورشید ( عمل فتوشیمیایی) با مولکول های اکسیژن واکنش میدهند و مولکول های ازن را پدیدار می کنند چون در مولکول های ازن اتم های اکسیژن فعال ( رادیکالی) وجود دارد تنفس آن موجب اختلال در دستگاه تنفسی می شود.

^[2]

[1] – The    Vienna Convention  , Article 1 , para 1.

[2] -WWW.pezeshk.us/?=29096, 12285,14330 آخرین بازدید 23/6/1394

لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:

بررسی سازوکار اجرایی و نظارتی رژیم حقوقی بین المللی حفاظت از لایه ازن